Seksuele voorlichting

Bij mensen met een verstandelijke beperking verloopt de lichamelijke ontwikkeling op gebied van seksualiteit hetzelfde als bij mensen die geen beperking hebben. In de komende twee aspecten uit zich de verstandelijke beperking voornamelijk:

1. Mensen met een verstandelijke beperking communiceren vaak niet effectief, omdat zij minder vaardigheden en mogelijkheden hebben om dit te kunnen doen.
2.   Daarnaast is er sprake van decorumverlies. Een decorumverlies betekent dat deze doelgroep niet goed weten wat wel en niet hoort.

Mensen met een verstandelijke beperking hebben vaak niet tot onvoldoende kennis over de manier waarop zij om moeten gaan met seksuele verlangens. Het gevolg hiervan kan zijn dat zij grensoverschrijdend gedrag vertonen of medebewoners en begeleiders aanranden. Verder kan het gebrek aan kennis over dit thema ook leiden tot zelfverwonding. Iemand kan bijvoorbeeld de penis te stevig vast houden. Er zijn een aantal didactische aanpassingen noodzakelijk om seksuele voorlichting te geven aan mensen met een verstandelijke beperking.

Hierbij zal er rekening moeten worden gehouden met de volgende punten:

Opbouw
Er moet een verfijnde en een stapsgewijze opbouw in de voorlichting zitten. Zo moet de voorlichting beginnen met het leren kennen van het eigen lichaam. Dit kan door middel van verschillende opdrachten worden gedaan. Het vrouwelijke en mannelijke lichaam kunnen aan bod worden gebracht aan de hand van videomateriaal en tekeningen. Daarna is het handig om video's te tonen die betrekking hebben op de mogelijkheden met elkaars lichaam.

Concretisering en visualisering
Misverstanden kunnen worden vermeden door het materiaal zo concreet mogelijk te maken. Dit kan door bijvoorbeeld expliciete afbeeldingen en videofragmenten te tonen.

Taalgebruik
Het taalgebruik zal moeten worden aangepast op niveau van de persoon met een verstandelijke beperking. Zo kunnen begrippen als oraal en genitaal contact niet tot moeilijk bij de persoon overkomen. Het zou kunnen helpen om expliciete en beeldende begrippen hiervoor te gebruiken. Dit kunnen begrippen zijn als pijpen en beffen.

Herhaling
Het is belangrijk dat de boodschap die in de voorlichting zit meerdere keren en regelmatig wordt herhaald. Hierdoor is de kans groter dat de boodschap zal blijven hangen en dat zij het beter zullen begrijpen op het moment dat zij iets vaker krijgen uitgelegd.

Aangepaste begeleiding
De begeleiders kunnen aangepaste begeleiding bieden op het moment dat het op seksuele voorlichting aan komt. Zij kunnen bijvoorbeeld samen met een persoon die een verstandelijke beperking heeft een fragment laten zien die betrekking heeft op dit onderwerp en daarna er met elkaar over in gespek gaan. Zij kunnen dan praten over wat zij kort daarvoor hebben gezien en in gaan op hun meningen en ervaringen.